Skrzypce cieńsze od ludzkiego włosa. To nie zabawa, a nauka
9 czerwca 2025, 11:46Fizycy z Loughborough University wykorzystali swój nowy system litograficzny do stworzenia najmniejszego w historii rysunku skrzypiec. Skrzypce tak małe, że zmieściłyby się na ludzkim włosie. Wykonane z platyny mają 35 mikrometrów długości i 13 mikrometrów szerokości. Dla porównania, średnica ludzkich włosów waha się od 17 do 180 mikrometrów. A jedne z najbardziej popularnych niewielkich zwierząt, niesporczaki, mają od 50 do 1200 mikrometrów.
Wielki Zderzacz Hadronów znów imponuje. Pomiary masy bozonu Z bliskie rekordowej precyzji
9 czerwca 2025, 10:03W Wielkim Zderzaczu Hadronów wykonano pierwsze dedykowane pomiary masy bozonu Z. Naukowcy wykorzystali przy tym dane ze zderzeń protonów, które były przeprowadzane w eksperymencie LHCb podczas drugiej kampanii naukowej w 2016 roku. Przeprowadzone w CERN-ie badania to jednocześnie duży postęp w precyzji pomiarów LHC. Pokazuje bowiem, że z tak złożonego środowiska, jakie pojawia się w wyniku zderzeń wysokoenergetycznych protonów, można wyłowić niezwykle precyzyjne dane dotyczące poszczególnych cząstek.
Szympansy zarażają się ziewaniem od androida
6 czerwca 2025, 11:08Zaraźliwe ziewanie obserwuje się przede wszystkim u ssaków oraz u niektórych ryb. Niewiele wiemy o tym zjawisku. Same ewolucyjne początki ziewania stanowią dla nas tajemnicę, nie wiemy też, dlaczego można zarazić się ziewaniem. I to nawet od innego gatunku. Naukowcy z City St George's University of London i Universitat de Girona wykorzystali głowę androida do zbadania, czy szympansy mogą zarazić się ziewaniem od maszyny. W ten sposób jako pierwsi dowiedli, że ziewanie może być zaraźliwe nie tylko międzygatunkowo, ale również między bytem sztucznym a biologicznym.
Studentka odkryła najcięższe jądro, rozpadające się drogą emisji protonu
5 czerwca 2025, 10:53Po raz pierwszy od niemal 30 lat zauważono najcięższe jądro rozpadające się metodą emisji protonu, poinformowali naukowcy z Laboratorium Akceleratorowego na Universytecie w Jyväskylä. Poprzednie najcięższe jądro rozpadające się w ten sposób zarejestrowano w 1996 roku. Emisja protonu to rzadki rodzaj rozpadu radioaktywnego, w wyniku którego jądro emituje proton, by stać się bardziej stabilne, mówi doktorantka Henna Kokkonen. To kolejne osiągnięcie młodej uczonej, o którym informujemy.
Fuzja jądrowa: padł ważny rekord. Stellarator, w który zainwestowała Polska, pokonał tokamaki
4 czerwca 2025, 12:34Wendelstein 7-X, największy stellarator na świecie, pobił światowy rekord w kluczowym parametrze fuzji jądrowej, potrójnym iloczynie (triple product). Stellaratory to, po tokamakach, najbardziej popularna architektura reaktorów fuzyjnych. Oba rodzaje mają swoje wady i zalety, jednak stellaratory są trudniejsze do zbudowania, dlatego też świat skupia się głównie na tokamakach. Obecnie istnieje około 50 tokamaków i 10 stellaratorów.
Kąpiący się pies może poważnie zanieczyścić wodę środkami ochrony przed pchłami i kleszczami
2 czerwca 2025, 12:26Jeśli Twój pies uwielbia się kąpać i z chęcią wskakuje do wody na spacerze, nie powinien być zabezpieczany nakładanymi na skórę środkami przeciwko pchłom i kleszczom. Badania pokazały bowiem, że jeśli stosujemy takie środki, to natychmiast po tym, jak pies wejdzie do wody, jego skóra i futro mogą uwalniać duże ilości substancji szkodliwych dla zwierząt wodnych i zwierząt, które je jedzą, jak na przykład ptaki. Co więcej, te substancje mogą się uwalniać nawet przez 28 dni od ich nałożenia.
Mikrobiom jelit bezpośrednio wpływa na starzenie się układu krwionośnego
30 maja 2025, 10:19Starzenie się wyściółki naczyń krwionośnych prowadzi do chorób układu krążenia. Teraz po raz pierwszy wykazano, że bakterie jelitowe i produkty ich metabolizmu mają bezpośredni wpływ na ten proces. W miarę, jak przybywa nam lat, zmienia się skład naszego mikrobiomu, a do organizmu trafia coraz więcej szkodliwych substancji. Naukowcy z Uniwersytetu w Zurychu dowiedli, że mikrobiom jelit i jego metabolity mogą przyspieszać starzenie się naczyń krwionośnych i przyczyniać do chorób układu krążenia.
Popularne błędy i najważniejsze wyzwania nowych przedsiębiorców
29 maja 2025, 16:34Zakładanie własnej działalności gospodarczej to ekscytujący krok w kierunku niezależności i realizacji marzeń. Na tym etapie łatwo popełnić błędy, które mogą negatywnie wpłynąć na wizerunek i finanse Twojej firmy, a nawet narazić Cię na problemy prawne. Ten przewodnik pomoże Ci uniknąć częstych pomyłek i przygotować się na kluczowe wyzwania. Przeczytaj tekst i dowiedz się, co może być przeszkodą na początku biznesowej drogi.
ChatGPT jak człowiek. Zauważono u niego... dysonans poznawczy
29 maja 2025, 10:30Jedną z najważniejszych cech sztucznej inteligencji i to taką, która ma powodować, że będzie ona dla nas niezwykle użyteczna, jest obietnica podejmowania przez nią racjonalnych decyzji. Opartych na faktach i bezstronnej analizie, a nie na emocjach, przesądach czy fałszywych przesłankach. Pojawia się jednak coraz więcej badań pokazujących, że wielkie modele językowe (LLM) mogą działać nieracjonalnie, podobnie jak ludzie. Naukowcy z Wydziałów Psychologii Uniwersytetu Harvarda i Uniwersytetu Nowej Południowej Walii oraz Wydziału Nauk Komputerowych Boston University i firmy Cangrade zauważyli u ChataGPT-4o istnienie... dysonansu poznawczego.
Oto jak szybko stworzyć sztuczne naczynia krwionośne do badań biomedycznych
29 maja 2025, 08:16W badaniach biomedycznych coraz ważniejszą rolę odgrywają układy organs-on-a-chip. To tkanki hodowane na układach mikroprzepływowych, które pozwalają, na przykład, na badanie wpływu leków na organizm czy interakcji pomiędzy organami. Układy takie mają poważną wadę. Tworzone na nich mini organy nie posiadają naczyń krwionośnych, co utrudnia prowadzenie wiarygodnych badań. Naukowcy z Uniwersytetu Technicznego w Wiedniu (TU Wien) i Keio University opracowali technologię szybkiego i powtarzalnego tworzenia naczyń krwionośnych za pomocą ultraszybkich impulsów laserowych.
